-
1 slå
bang, bar, bat, batter, beat, get the better of, bolt, chime, clap, cuff, dash, defeat, drive, foil, hit, knock, lash, latch, mow, pulsate, punch, ram, sock, strike, swipe, throb* * *I. (en -er) bolt;[ skyde slåen for døren] bolt the door;[ skyde slåen fra døren] unbolt the door;(se også lås).II. vb (slog, slået)( med objekt) ( banke, ramme etc) beat ( fx he beats his wife),( om enkelt slag) hit ( fx never hit a child in anger; has somebody hit you? hit below the belt),( hårdt) knock ( fx knock him on the head; knock him unconscious),F strike ( fx he struck (, hit) me in the face with his fist);( med flad hånd) slap ( fx slap him in the face (, on the cheek, on the back)),T thwack;( hårdt) bump, knock ( fx one's head);( også) stun him;(fig) it struck me that;( besejre) beat,(mere F) defeat,T lick;( i skak) capture ( fx a pawn);( overgå) beat ( fx that beats everything);(eng, græs) mow ( fx the lawn), cut ( fx grass);( tegne) draw ( fx a circle);( præge) strike ( fx a medal);( spille på et instrument) strike ( fx the lyre), play ( fx the harp);( i terningspil) throw ( fx he threw 5);( uden objekt) ( om ur) strike;( om fugl) warble, sing;( om hjertet) beat,( hurtigt, F) throb;( om sejl) flap;( om alkohol) be heady,T kick, have a kick in it;( om gevær) kick;takt);[ forb med sig:][ slå sig] hurt oneself ( fx did you hurt yourself?), be hurt ( fx are you hurt?);( om træ) warp,(om skinne etc) buckle;[ slå sig for brystet] beat one's breast;[ slå sig igennem] fight one's way through,( klare sig) manage, rub along,( økonomisk) make both ends meet, scrape by;[ slå sig ihjel] be killed,F lose one's life;[ slå sig løs] break away,( more sig) let oneself go, have one's fling,T let one's hair down;[ slå sig ned]( bosætte sig) settle;( også) make one's home in;[ slå sig op](fig) prosper (på by), rise in the world;[ slå sig på]( om sygdom) attack, affect ( fx the lungs);(fig) go in for something, take up something ( fx a sport);( tilslutte sig én) attach oneself to somebody;[ slå sig på flasken] take to (el. go on) the bottle, take to drink;[ slå sig på låret] slap one's thigh;(dvs skyde penge sammen) club together;[ slå sig sammen om at] join together to; club together to ( fx buy him a present);[ slå sig til], se ridder, I. ro;[ forb med præp & adv:][ slå `af]( fjerne ved slag) knock off, strike off,( i pris) knock off, take off;( om dirigent) break off;[ han var ikke til at slå et ord af] I (, they etc) couldn't get a single word out of him;[ slå af på](fig) reduce ( fx the price, one's demands);[ slå an]( begynde at spille) strike up;( om vaccination) take;[ slå bagud] kick up;[ slå bak](mar) reverse the engines,(fig) reverse one's policy;[ slå efter én] strike at somebody, aim a blow at somebody;(i en bog etc) look up something;[ slå ` efter i en ordbog] consult a dictionary;[ slå med sten efter] throw stones at;[ slå fast] fix, nail down,(fig) establish, prove ( fx his innocence), demonstrate;[ jeg vil gerne slå fast at] I want to make it absolutely clear that;[ slå fejl] go wrong; fail ( fx the crops failed);[ slå en for penge] touch (el. tap) somebody for money;am hit somebody for money;( slå løs) knock off,( maskindel, fx bremse) release,( slukke for) switch off;( uden objekt: slukkes) cut out ( fx the heater cuts out when the temperature reaches 20ø C);[ slå fra sig] defend oneself, fight back;[ slå det hen] pass it off,T shrug it off,( bagatellisere det) make light of it,T pooh-pooh it;[ slå noget hen i spøg] laugh something off, pass something off with a laugh;[ slå i bordet] thump the table,(fig) put one's foot down;[ slå bremserne `i] put (, voldsomt: jam el. slam) the brakes on,(fig) put the brakes on;[ slå døren `i] slam the door;[ slå en klo i], se klo;[ et brøl slog os i møde] we were met (el. greeted) by a roar;[ lugten slog os i møde] we were met by the smell;[ slå i stykker], se I. stykke;[ slå et søm i] drive (el. knock el. hammer) in a nail;[ slå et søm i væggen] drive (el. knock) a nail into the wall;( trænge igennem) strike through, come through,(om ideer etc) become generally accepted, penetrate,( om bog) make a hit,( om kunstner) make a name for oneself, come to the front, become recognized;( blive effektiv) work (its way) through ( fx the price rises will take two months to work (their way) through (to the shops));[ slå ihjel] kill,F put to death;[ slå tiden ihjel] kill time;[ slå imod] strike (against),[ slå ind] knock in,( med hammer) hammer in,( knuse) break, smash (in) ( fx a window, a door),( tøndestaver, skibsside) stave in;( i gartneri) heel in;( blive opsuget) soak in;( om sygdom) strike inwards;[ det slog ind med regn] rain set in;[ slå ind på](fx en vej) strike into, turn into, take ( fx a path, a road);F enter upon;[ slå itu] break, smash, dash to pieces;[ slå en halvtredskroneseddel itu] break into a 50-kroner note;[ han slog løs](dvs hamrede) he hammered away;[ slå kvæget løs] let the cattle loose;[ slå løs på en] pitch into somebody;[ slå med døren] slam the door;[ slå med nakken] toss one's head;[ slå med sten] throw stones ( efter at);[ fuglen slår med vingerne] the bird flaps its wings;(dvs få til at falde ned) knock down ( fx the vase);( sænke) let down ( fx the blind), lower ( fx one's visor), pull down;( folde sammen) put down ( fx an umbrella, a hood ( kaleche));( slå til jorden, slå i gulvet) knock down;( dyr) slaughter, kill, destroy;(afgrøde etc) put down, flatten;( i gartneri) heel in;( undertrykke) put down ( fx a rebellion, riots),( stærkere) crush (down),F suppress;( bringe til tavshed) silence ( fx criticism, protests);( falde) fall ( fx bullets fell among the crowd), drop;( om lyn) strike;[ slå feberen ned] get the temperature down;[ slå kraven ned] turn down one's collar;[ blæsten får røgen til at slå ned] the wind beats down the smoke;[ slå termometret ned] shake down the thermometer;[ slå øjnene ned] cast down one's eyes; drop one's eyes;[ det slog ned i ham] it suddenly occurred to him (el. struck him);(se også lyn);[ slå ned på]( om rovfugl) swoop down on ( fx its prey), pounce on;(fig: vælge, især til noget ubehageligt) pick on ( fx the teacher picked on me), fasten on,( begærligt) pounce on ( fx a mistake);[ slå hårdt ned på] clamp (el. crack) down on ( fx tax evasion);[ slå om]( vikle om) wrap round ( fx wrap a shawl round somebody), pass round( fx pass a rope round something);( uden objekt) ( om vejret) change;( om vinden) shift;( skifte mening) change one's mind;( skifte tone) change one's tune;( skifte emne) change the subject (of conversation);( skifte taktik) shift one's ground; reverse one's policy;[ slå armene om en] throw one's arms round somebody;[ slå om sig] hit out (in all directions),(med stok etc) lay about (one);[ slå om sig med citater, eder etc] lard one's conversation (, one's writings) with quotations, oaths, etc;[ slå om sig med penge] throw (el. chuck el. splash) one's money about, spend lavishly;[ det er slået om til tø] a thaw has set in;[ hans kærlighed slog om til had] his love turned to hatred;[ slå op]( åbne) open ( fx a book);( en plakat) put up, stick (up);( i strikning) cast on;(ord etc i bog) look up;( smøge op) turn up ( fx one's collar);( opreklamere) boost;( om flammer) leap up;(om lyd etc) surge up;[ slå en kaleche (, en paraply) op] put up a hood (, an umbrella);[ slå en latter op] burst into a laugh;[ slå en stilling op] advertise a post;[ slå æg op] break eggs (i into);[ slå øjnene op] open one's eyes;(se også I. brød);( i avis) splash something;[ slå forretningen (etc) stort op] start in a grand style;[ slå op i en ordbog] consult a dictionary;[ slå det op i en ordbog] look it up in a dictionary;[ slå op med hende] break off the engagement (with her);[ slå op på side 7!] open your book(s) on page 7! turn to page 7 break;[ blive slået over bord ( af bølgerne)] be washed overboard;[ bølgerne slog over dækket] the waves washed over the deck;(se også bro);[ slå over i] change into ( fx English),( bevægelse) break into ( fx a gallop);(fig) change one's tune;[ slå på] beat (on), strike (on),( let) tap (on) ( fx tap somebody on the shoulder);(fig: antyde) hint at,( nævne) mention,( fremhæve) stress;(se også flugt, I. tromme);[ slå sig på] take to ( fx drink, gardening),( om sygdom) affect;[ slå sammen]( folde sammen) fold up ( fx a screen);( forene) combine, pool,T knock into one;(merk) merge, amalgamate ( fx two companies);( sammenfatte) lump (together), bracket (together);( lukke sig) close;( ramme hinanden) knock together;[ slå hælene sammen] click one's heels;[ slå hænderne sammen] clap one's hands,( i forfærdelse) throw up one's hands in horror;[` slå til] strike;( slå løs) hammer away,( slå hårdt til bolden) hit out,(fig) strike ( fx the Government decided to strike);( være nok) suffice,(" strække") last;( gå i opfyldelse) prove correct, come true ( fx his prediction came true), turn out to be true;( sige ja) accept, accept the terms (, the offer);(dvs rækker ikke langt) it does not go far;[ han syntes ikke han slog til] he felt inadequate,( i sit arbejde) he did not feel equal to the job;[ slå tilbage] throw back, push back;( angreb) beat off,F repel, repulse;( springe tilbage) rebound;( genlyde) be thrown back,F resound;(om fjeder etc) recoil;[ slå ud]( med slag) knock out;( knuse, fx rude) break, smash;( folde ud) spread ( fx the bird spread its wings),( om hår) let down;( hælde ud) pour out,( en spand) empty;(i boksning og fig) knock out;( rival, konkurrent) cut out;( om flammer og røg) burst out, pour out;( om sygdom) break out;( få udslæt) break (el. come) out in spots (, in a rash);[ slå glasset ud af hånden på én] knock the glass out of somebody's hand;(fig) he was quite finished;(fig: lytte) prick up one's ears;[ slå det ud af hovedet] put it out of one's head;[ slå ud efter] hit out at;[ slå ud i lys lue], se I. lue;[ slå ud med armene] gesticulate,( ubehersket) fling one's arms about;[ slå øjet ud på én] knock out somebody's eye. -
2 SLÁ
* * *I)(slæ; sló, slógum; sleginn; pret. also sleri), v.1) to smite, strike (slá e-n högg, kinnhest);2) slá hörpu, fiðlu, to strike the harp, fiddle;slá slag, to strike up a tune;slá leik, to strike up, begin, a game;slá vef, to strike the web, to weave;3) to hammer, forge (slá gull, silfr, sverð);slá e-t e-u, to mount with (járnum sleginn);4) to cut grass, mow (slá hey, töðu, tún, eng);5) to slay, kill (síns bróður sló hann handbana);6) fig., slá kaupi, to strike a bargain;slá máli í sátt, to refer a matter to arbitration;slá fylking, to draw up a line of battle;slá hring um, to surround;slá manngarð, mannhring, to form a ring of men round;slá eldi í e-t, to set fire to;slá landtjöldum, to pitch a tent, or also, to strike a tent, take it down;slá festum, to unmoor a ship;slá netjum, to put out the nets;slá hundum lausum, to slip the hounds;7) with preps.:slá e-t af, to cut off;slá e-n af, to kill, slaughter;slá á e-t, to take to a thing;slá á glens ok glúmur, to take to play and sport;slá á heit, to take to making a vow;slá e-u á sik, to take upon one-self;slá á sik sótt, to feign illness;slá á sik úlfúð, to show anger or ill-will;ekki skaltu slíku á þik slá, do not betake thyself to that;impers., sló á hann hlátri, he was taken with a fit of laughter;sló ótta á marga, many were seized with fear;því slær á, at, it so happens that;ljóssi sleri (= sló) fyrir hann, a light flashed upon him;slá í deilu, to begin quarrelling (eitt kveld, er þeir drukku, slógu þeir í deilu mikla);impers., slær í e-t, it arises;slær þegar í bardaga, it came to a fight;slá niðr e-u, to put an end to;nú er niðr slegit allri vináttu, now there is an end to all friendship;slá sér niðr, to lie down, take to one’s bed;slá e-n niðr, to kill;slá e-u saman, to join (þeir slá þá saman öllu liðinu í eina fylking);slá til e-s, to aim a blow at one, strike at one;slá undan höfuð-bendunum, to slacken the stays;slá e-u upp, to spread a report;slá upp herópi, to raise the war-cry;impers., loganum sló upp ór keröldunum, the flame burst out of the vessels;slá út e-u, to pour out (þá er full er mundlaugin, gengr hón ok slær út eitrinu);slá e-u við, to take into use (þá var slegit við öllum búnaði);slá við segli, to spread the sail;ek hefi þó náliga öllu við slegit, því er ek hefi í minni fest, I have put forth almost all that I recollected;slá beizli við hest, to put a bridle on a horse;e-u slær yfir, it comes over, arises (slær yfir þoku svá myrkri, at engi þeirra sá annan);8) refl., slást;(sláða, sláðr), v. to bar (hliðit var slát rammliga).(pl. slár), f. bar, bolt, cross-beam (slá ein var um þvert skipit).* * *pres. slæ, slær, slær; pl. slám (m. sláum), sláið, slá: pret. sló, slótt, slóttú (mod. slóst, slóstu), sló; pl. slógu (slósk = slógusk, Sturl. ii. 208 C): subj. slægi: imperat. slá, sláðú: part. sleginn: a pret. sleri or slöri occurs as a provincialism in the old vellum Ágrip—sløru, Fms. x. 403; sleri, 394; slæri, i. e. slöri, 379: [Ulf. slahan = τύπτειν, παίειν; A. S. sleân, slæge; Engl. slay; Dan.-Swed. slaa; O. H. G. slahan; Germ. schlagen.]A. To smite, strike, Dropl. 13; slá með steini, Fms. viii. 388; slá e-n til bana, ii. 183; slá e-n högg, kinnhest, i. 150, ix. 469, 522, Ld. 134; slá knött, Vígl. 24; slá til e-s, to strike at one, Finnb. 306, Sturl. ii. 24 C; slá í höfuð e-m, Fms. v. 173.2. slá hörpu, fiðlu, to strike the harp, fiddle, Vsp. 34, Fdda 76, Am. 62, Bs. i. 155, Fb. i. 348, Fms. vii. 356 (in a verse), Sks. 704, Grett. 168 (hörpu-sláttr); slá hljóðfæri, Fms, iii. 184; slá slag, to strike up a tune; hann sló þann slag, … sló hann þá Gýgjar-slag… þann streng er hann hafði ekki fyrr slegit, Fas. iii. 222, 223, cp. drápa and drepa: slá leik, to strike up for a dance or game to begin, hann sá at leikr var sleginn skamt frá garði, Sturl. ii. 190; so in embroidery (see borð), slá danz, 117, Karl. 52: slá eld, to strike fire, Fms. ix. 234: slá vef, to strike the loom, in weaving, xi. 49, Darr.; slá borða, Fas. i. 193, 205.3. to hammer, forge; slá hamri, Vkv. 18; slá sverð, Þiðr. 21; slá þvertré af silfri í hofit, Landn. 313; slá saum, Fms. ii. 218, ix. 377, Stj. 451; hann sló gull rautt, Vkv. 5; slá herspora, Fms. vii. 183; sleginn fram broddr ferstrendr, Eg. 285; slá öxar eða gref, Stj. 451: to mount, járnum sleginn, Fms. v. 339, Fas. iii. 574: to strike off, of coin.4. to mow, cut grass; slegin tún, Nj. 112; þrælar níu slógu hey, Edda 48; ek mun láta bera út ljá í dag ok slá undir sem mest … slá töðu, Eb. 150, Fb. i. 522; slá teig þann er heitir Gullteigr, Ísl. ii. 344; slá afrétt, Grág. ii. 303; slá eng, 281, Gþl. 360: absol., þeir slóu (sic) allir í skyrtum, Ísl. ii. 349, Grág. ii. 281.5. to slay, smite, kill, Stj. passim, but little used in classical writings, where drepa is the word; sverði sleginn, 656 C. 4; slá af, to slay. Bs. ii. 56, 89, Stj. 183; slá af hest, to kill a horse, send it to the knacker: to smite with sickness, slá með likþrá, blindleik, blindi, Stj.; harmi sleginn, Fms. iii. 11.II. metaph. phrases; slá kaupi, to strike a bargain, Ld. 30, Fms. ii. 80; slá máli í sátt, to put it to arbitration, Fms. x. 403; slá kaupi saman, Fb. ii. 79: slá fylking, to dress up a line of battle, Fms. viii. 408; slá öllu fólki í mannhringa, x. 229; slá hring um, to surround, Nj. 275. Fas. ii. 523; slá manngarð, mannhring, to form a ring of men round, Eg. 80, 88, Fms. viii. 67, x. 229; eldi um sleginn, Sól.: slá í lás, to slam, lock, Sturl. i. 63: slá eldi í, to set fire to, Fms. vii. 83, xi. 420, Hdl. 47; slá beisli við hest, to put a bridle in a horse’s mouth. Fas. ii. 508: slá landtjöldum, to pitch a tent, Eg. 291, Fms. ii. 264; or also, to strike a tent, take it down, Fær. 147; slá landtjalds-stöngunum, to loosen them, Hkr. i. 26; slá festum, to unmoor a ship, ii. 222, Fms. viii. 288, 379; slá undan höfuð-bendunum, to slacken the stays, Al. 67; slá netjum, to put out the nets. Bs. ii. 145; slá hundum (or slá hundum lausum, Fms. ii. 174, x. 326), to slip the hounds, Hom. 120.2. with prepp.; slá e-n við, to display; slá við segli, to spread the sail, Fas. ii. 523; þá var slegit við öllum búnaði, all was taken into use, Fms. x. 36; ek hefi þó náliga öllu við slegit, því er ek hefi í minni fest, I have put forth all that I recollected, Bs. i. 59: slá e-n upp, to spread a report (upp-sláttr), Fms, viii. 232, ix. 358: slá niðr, to throw down, Hom. 110; hann sló sér niðr, he lay down, Fms. ii. 194; hann slær sér niðr ( takes to his bed) sem hann sé sjúkr, Stj. 520; nú er niðr slegit allri vináttu, an end to all friendship, Fms. vi. 286, xi. 72: slá út, to throw out, N. G. L. i. 31; slá út eitrinu, to pour it out, Edda 40: slá saman liðinu, to join the army, Fms. x. 268: slá upp ópi, to strike up, raise a cry, viii. 414, Fb. ii. 125: slá í sundr kjöptunum, ii. 26: slá á e-t, to take to a thing; slá á glens ok glímur, he took to play and sport, Fms. ii. 182; hann sló á fagrmæli við þá, begun flattering, Nj. 167; slá í rán, to betake oneself to robbery, Stj. 400: slá á heit, to take to making a vow, Fs. 91: slá á, to take on oneself; slá á sik sótt, to feign illness, Fms. vi. 32; slá á sik úlfúð, to show anger, ill-will, Eb. 114; skaltú ekki slíku á þik slá, at þrá eptir einni konu, do not betake thyself to that, Ísl. ii. 250: slá e-u af, to put off; eg hefi slegið því af.III. impers., it strikes or breaks out to a thing, i. e. the thing happens; loganum sló út um keröldin, flames broke out round the casks, Fms. i. 128; þá sleri ljósi fyrir hann sem elding væri, x. 394; sló á hann hlátri, he was taken in a fit of laughter, vii. 150; sló ópi á herinn, the men fell a-shouting, viii. 225; þá sleri á uþefjani ok ýldu, x. 379; sló þá í verkjum fyrir brjóstið, Sturl. ii. 127 C. Bs. i. 119; sló þá felmt ok flótta á liðit, the men were panic-stricken and took to flight, Fms. i. 45; þótt þunga eðr geispa slái á hana, vi. 199; sló mikilli hræðslu á konu þá, viii. 8; sló ifa í skap honum, 655 xii. 3, Stj. 424; því slær á ( it so happens), at hann réttir höndina í ljósit, Bs. i. 462; slær þegar í bardaga, it came to a fight, Fms. xi. 32; sló með þeim í mestu deilu, x. 99; í kappmæli, Fb. i. 327; hér slær í allmikit úefni, Nj. 246; var mjök í gadda slegit, at hann mundi fá hennar (cp. Dan. klapped og klart), 280; þá sló því á þá, at þeir fóru í á með net, Bs. i. 119.B. Reflex. to throw oneself, betake oneself; slósk hón at fram eldinum, she rushed to the fireside, Fms iv. 339; slásk á bak e-m, to go behind another, Sturl. i. 197 C; slásk aptr, to draw back; gæta þess at eigi slægisk aptr liðit, Ó. H. 214; þeir kómu í Valadal, ok slósk (sic = slógusk) þar inn, broke into the houses, Sturl. ii. 208 C; þá slógusk í Suðreyjar víkingar, Vikings infested, invaded the islands, Fms. i. 245; slásk í för með e-m, to join another in a journey, xi. 129; ef nokkurr slæsk í mat eðr mungát, ok rækir þat meirr enn þingit, Gþl. 15; hann slósk á tal við Guðrúnu, entered into conversation with G., Nj. 129; slásk í sveit með e-m, Ó. H. 202; slásk á spurdaga við e-n, to ask questions, Sks. 302 B; slásk á svikræði, Fms. vi. 179. ☞ The slæsk in Ld. 144 is an error for slævask, see sljófa.II. recipr. to fight; hann slóst við Enska í hafi, Ann. 1420, cp. Dan. slaaes, but it is unclass., for berjask is the right word.III. part. sleginn; með slegnu hári, with dishevelled hair, Finnb. 250: hón var mörgu sleginn, whimsical, Gþl. 3 (= blandin): sleginn, surrounded, Akv. 14, 29; sleginn regni, beaten with rain, Vtkv. 5: sleginn, coined, N. G. L. i. 5. -
3 slá
* * *I)(slæ; sló, slógum; sleginn; pret. also sleri), v.1) to smite, strike (slá e-n högg, kinnhest);2) slá hörpu, fiðlu, to strike the harp, fiddle;slá slag, to strike up a tune;slá leik, to strike up, begin, a game;slá vef, to strike the web, to weave;3) to hammer, forge (slá gull, silfr, sverð);slá e-t e-u, to mount with (járnum sleginn);4) to cut grass, mow (slá hey, töðu, tún, eng);5) to slay, kill (síns bróður sló hann handbana);6) fig., slá kaupi, to strike a bargain;slá máli í sátt, to refer a matter to arbitration;slá fylking, to draw up a line of battle;slá hring um, to surround;slá manngarð, mannhring, to form a ring of men round;slá eldi í e-t, to set fire to;slá landtjöldum, to pitch a tent, or also, to strike a tent, take it down;slá festum, to unmoor a ship;slá netjum, to put out the nets;slá hundum lausum, to slip the hounds;7) with preps.:slá e-t af, to cut off;slá e-n af, to kill, slaughter;slá á e-t, to take to a thing;slá á glens ok glúmur, to take to play and sport;slá á heit, to take to making a vow;slá e-u á sik, to take upon one-self;slá á sik sótt, to feign illness;slá á sik úlfúð, to show anger or ill-will;ekki skaltu slíku á þik slá, do not betake thyself to that;impers., sló á hann hlátri, he was taken with a fit of laughter;sló ótta á marga, many were seized with fear;því slær á, at, it so happens that;ljóssi sleri (= sló) fyrir hann, a light flashed upon him;slá í deilu, to begin quarrelling (eitt kveld, er þeir drukku, slógu þeir í deilu mikla);impers., slær í e-t, it arises;slær þegar í bardaga, it came to a fight;slá niðr e-u, to put an end to;nú er niðr slegit allri vináttu, now there is an end to all friendship;slá sér niðr, to lie down, take to one’s bed;slá e-n niðr, to kill;slá e-u saman, to join (þeir slá þá saman öllu liðinu í eina fylking);slá til e-s, to aim a blow at one, strike at one;slá undan höfuð-bendunum, to slacken the stays;slá e-u upp, to spread a report;slá upp herópi, to raise the war-cry;impers., loganum sló upp ór keröldunum, the flame burst out of the vessels;slá út e-u, to pour out (þá er full er mundlaugin, gengr hón ok slær út eitrinu);slá e-u við, to take into use (þá var slegit við öllum búnaði);slá við segli, to spread the sail;ek hefi þó náliga öllu við slegit, því er ek hefi í minni fest, I have put forth almost all that I recollected;slá beizli við hest, to put a bridle on a horse;e-u slær yfir, it comes over, arises (slær yfir þoku svá myrkri, at engi þeirra sá annan);8) refl., slást;(sláða, sláðr), v. to bar (hliðit var slát rammliga).(pl. slár), f. bar, bolt, cross-beam (slá ein var um þvert skipit).* * *1.ð, to bar; ok sláð rammliga, Fms. i. 104.2.f. [Engl. a weaver’s slay], a bar, bolt, cross-beam, Fms. i. 179; slá um þvert skipit, Nj. 44, 125; slárnar eða spengrnar, Stj. 45; hann renndi frá slánum, þeim er vóru á virkis-hurðunni, ok lauk upp virkinu, Bs. i. 672. slá-járn, n. an iron bar, Fms. ii. 179. -
4 slå til blods
beat (a person) until they bleed -
5 til-beiðsla
u, f. adoration. -
6 slá til
-
7 slá til (e-s) meî loppu
-
8 slá til e-s
-
9 slá til riddara
-
10 slå seg til ro
settle down -
11 slå til mot
swoop on -
12 greiðsla
f. = greizla.* * *( greizla), u, f. payment, discharge, Sturl. ii. 203, iii. 265, Am. 40; ef þat væri til greiðslu með þeim, if that could do them good, Sturl. ii. 239. -
13 få til at slå til
-
14 svara í sömu mynt, slá til baka
-
15 ro med
(slå seg til ro med) resign to -
16 tåls med
(slå seg til tåls med) be content with -
17 ro
calmness, peace, pull, quiet, quietness, repose, row, scull, tranquillity* * *I. (en)( hvile) rest;( fred, uforstyrrethed) peace,F tranquillity;( stilhed) quiet, stillness;( sindsligevægt) composure ( fx keep (, lose) one's composure),(mere F) equanimity;[ med vb:][ han kunne aldrig få ro for naboerne] his neighbours would never leave him in peace (el. give him any peace);[ han får ikke ro før man giver ham det] he will not be happy till he gets it;[ ikke have ro på sig] be restless;[( ikke) have ro i sit sind] be (un)easy in one's mind;[ tag det ( bare) så har sjælen ro!] take it and let us hear no more about it! take it, if you must![ opretholde ro og orden] keep order;[ med præp:][ i ro] at rest,( i fred) in peace,( om geværlås) at half-cock;[ holde sig i ro] keep quiet,( ikke arbejde) take a rest;[ i ro og mag] comfortably,( uden hast) at (one's) leisure;[ i ro og orden] in an orderly manner;[ tage noget med ro] keep calm (el. cool) about something;[ tag den med ro!]( ikke hidsig) steady!T keep your cool! keep your hair on!( ikke nervøs, ikke for travl) take it easy! easy does it!( du behøver ikke at skynde dig) there is no hurry![ falde til ro] calm down; settle down;[ få dem til at falde til ro] calm (, settle) them down;[gå (el. begive sig) til ro] go to bed,F retire;[ slå sig til ro] calm down,( slå sig ned, blive) settle (down);[ slå sig til ro med at] resign oneself to the fact that;[ hun slog sig til ro med at han nok kun var blevet forsinket] she decided that he had only been delayed and left it at that.II. vb row, pull,( med 2 lette årer) scull;[ tage én med ud at ro] take somebody for a row;[ ro en båd] row a boat;[ ro godt]( også) pull a good oar;[ ro i takt] pull together, keep stroke;[ ro en tur] go for a row. -
18 tur
excursion, fare, jaunt, journey, ride, run, sortie, tour, trip, turn* * *I. (en -e)( spadseretur) walk,( vandretur) walking tour, tramp, hike;( udflugt) outing,F excursion ( til to),( rundtur) tour (i of);( rejse) trip,( især længere) journey ( til to),( rundtur) tour (i of, fx France);( flyvetur) flight;( til søs) voyage,( med turistskib) cruise,( overfart) passage,(T, oftest kortere) crossing;( sejltur) sail,( rotur) row;( køretur, som passager) ride ( fx in (el. on) a bus (, train); he gave me a ride in his car);( i privat køretøj) drive ( fx we went for a drive in his car),( kort) run,( længere) trip ( fx to Paris),( rundtur) tour (i of, fx France);( cykeltur) (bicycle) ride,( større) bicycling tour;( ridetur) ride;( postbuds) rounds pl;[( om taxichauffør:) få tur] get a fare;(se også II. tur);[ med vb:][ cykle en tur] go for a ride (on one's bicycle);[ gå en tur] go for a walk, take a walk (, stroll);[ gå tur med hunden] take the dog for a walk;[ pengene er gået sig en tur] the money is gone;[ løbe en tur] go for a run;[ ride en tur] go for a ride (on horseback);[ ro en tur] go for a row;[ sejle en tur] go for a sail,( i robåd) go for a row;[ tage en tur i skoven (, på landet)] go for an outing in the woods (, in the country);[ hun tog den store tur] she went into hysterics; she went off the deep end; she went through the roof;[ med præp & adv:][ en tur i karussel (, bus)] a ride on a merry-go-round (, in (el. on) a bus);[ en tur i skoven] an outing in the woods;[ en tur med bussen] a ride in (el. on) a bus, a bus ride;[ på turen] on the trip (, journey, voyage etc),( ofte =) on the way;[ på hele turen] during the whole trip;(fig) he has been the rounds;[ han er vant til turen] he has been through it before.II. (en -e)( til at gøre noget) turn,( i spil, T) go ( fx it's my go),( i skak: til at trække) move,( i spil med terninger: til at slå) throw;( i dans) figure;( anfald) fit ( fx a crying fit; a coughing fit);( af smerte) attack of pain;( omdrejning) turn;[ nu blev det min tur] now it was my turn; now my turn came;[ efter tur] in turn ( fx I will visit you all in turn), in rotation (fx each becomes chairman in rotation; committee members retire in rotation);( i hold) in relays ( fx the pupils have their meals in relays);( skiftevis) by turns ( fx we worked by turns);[ stå for tur] be next (in turn) ( til for);[ stå for tur til at blive forfremmet] be in line for promotion;[ da turen kom til ham] when his turn came; when it was his turn;[ din tur kommer også] your turn will come,( i en uvis fremtid) it will be your turn some day,( til at lede, nyde livet etc) you'll get your day;[ nu var det min tur til at blive vred] it was now my turn to be angry;( i boldspil) it is your turn to bat,( i terningspil) it is your throw;( i brætspil) it is your move. -
19 UM
of* * *older umb, prep. with acc. and dat.I. with acc.1) around (slá hring um e-n);2) about, all over (hárit féll um hana alla); um allar sveitir, all over the country; mikill um herðar, large about the shoulders, broad-shouldered; liggja um akkeri, to ride at anchor;3) of proportion; margir voru um einn, many against one; um einn hest voru tveir menn, two men to each horse;4) round, past, beyond, with verbs denoting motion (sigla vestr um Bretland); leggja um skut þessu skipi, to pass by this ship; ríða um tún, to pass by a place;5) over, across, along (flytja e-n um haf); kominn um langan veg, come from a long way off; ganga um gólf, to cross the floor (but also to walk up and down the floor); slá, er lá um þvert skipit, a beam that lay athwart the ship; um kné sér, across the knee; e-t er hœgt um hönd, gives little trouble, is ready to hand;6) of time, during, in the course of (um messuna, um þingit, um sumarit); þat var um nótt, by night; um nætr sem um daga, by night as well as day; lengra en fara megi um dag, in the course of one day;7) at a point of time (hann kom at höllinni um drykkju); um þat, at that time, then; um þat er, when (um þat, er vér erum allir at velli lagðir);8) of, about, in regard to a thing; bera um e-t, dœma um e-t, to bear witness, judge about; tala um e-t, to speak of; annast um e-t, to attend to; sviðr um sik, wise of oneself; hvárr um sik, each for himself; var mart vel um hann, he had many good qualities;9) e-m er ekki um e-t, one does not like (var honum ekki um Norðmenn); with infin., honum er ekki um at berjast í dag, he has no liking to fight to-day; er þér nökkut um, at vér rannsökum þik ok hús þín, have you any objection that we …?; e-m er mikit (lítil) um e-t, one likes it much, little (Guðrúnu var lítil um þat); sá, er mönnum væri meira um, whom people liked better; e-m finnst mikit um e-t, one is much pleased umwith, has a high opinion of (konungi fannst mikit um list þá ok kurteisi þá, er þar var á öllu);10) because of, for; öfunda e-n um e-t, to envy one for a thing; verða útlagt um e-t, to be fined for a transgression; um sakleysi, without cause;11) beyond, above; margir fengu eigi hlaupit um röst, more than one mile; hafa vetr um þrítugt, to be thirty-one; e-m um afl, um megn, beyond one’s strength, more than one can do (þetta mál er nökkut þér um megn); kasta steini um megn sér, to overstrain oneself; um of, too much, excessive (þótti mörgum þetta um of); um alla menn fram or um fram alla menn, above all men (hón unni honum um alla menn fram); e-m er e-t um hug, one has no mind for, dislikes (ef þér er nökkut um hug á kaupum við oss);12) over, across; detta, falla um e-t, to stumble over (féll bóandinn um hann);13) by; draugrinn hafði þokat at Þorsteini um þrjár setur, by three seats;14) about; þeir sögðu honum, hvat um var at vera, what it was about, how matters stood; hvat sem um þat er, however that may be; eiga e-t um at vera, to be troubled about a thing (lætr sem hann eigi um ekki at vera); var fátt um með þeim, they were not on good terms;15) ellipt., ef satt skal um tala, if the truth must be told; þannig sem atburðr hefir orðit um, as things have turned out;16) as adv., gekk um veðrit, veered round, changed; ríða (sigla) um, to ride (sail) by; langt um, far beyond, quite; fljótit var langt um úfœrt (úreitt), quite impassable; um liðinn, passed by, of time; á þeirri viku, er um var liðin, in the past umweek;II. with dat.1) over, esp. poet.; sitja um borðum = sitja yfir borðum; sá es um verði glissir, he that gabbles over a meal;2) of time, by; um dögum, um nóttum, by day, by night; um sumrum, haustum, vetrum, várum, in the summer, etc.; um vetrum ok sumrum, both winter and summer.* * *umb, of, prep. (sounded umm); umb is used in the oldest vellums (the Eluc., Greg., Miracle-book, Jb.), and occurs now and then in later vellums (e. g. Orkn. 218, Fms. x. 378, xi. 63, 64), perh. from being a transcript of an old vellum; in rhymes, umb, tr umbu, Fms. viii. (in a verse of A. D. 1184); for of see ‘of’ at p. 462, col. 2: [A. S. ymbe; Germ. um; um and yfir (q. v.) are identical.]WITH ACC.A. Around; silki-hlað um höfuð, Ld. 188; um höfuð henni, 36; hafa um sik belti, Nj. 91, 184; um herðar sér, Ld. 56; leggja linda umb kistu, leggja lindann umb enn vanheila mann, Bs. i. 337; gyrða um sik, Sks.; beta strengi um ásenda … festa endana um steina, Nj. 115; vefjask um fótinn, Fms. iv. 335; upp um herðarnar, Eg. 580; göra garð of engi, Grág. ii. 288; lykja um akra ok eng, Eg. 529; skjóta um hann skjaldborg, Nj. 274; slá hring um e-n, 275, Eg. 88; fara í hring um skipit, Ld. 56; taka um hönd e-m, Ó. H. 176; þar var poki um útan, Ld. 188; honum vefsk tunga um höfuð, Nj. 160; vefsk tunga um tönn (see tönn) … strjúka dúki um augu, Fms. v. 326, Fs. 114 (in a verse); sjó, er fellr um heim allan, Róm. 193: Aðils jarl féll ok mart manna um hann, Eg. 297; tjalda um skip sín, Fms. xi. 63; hafa um sik ( about oneself) fjölmenni, Eg. 12, 38; selit var gört um einn ás, Ld. 280.II. about, all over, denoting the surface; manna-ferð um héraðit, Ld. 257; fylgja þeim um einn skóg, Karl. 348; hann hafði goðorð suðr um Nesin, Ísl. ii. 207; herja um Skotland, Írland, Fms. i. 23; næfrum var þakt um ræfrit, Eg. 90; dæma för úmögum um þat þing, Grág. i. 127; flýja hingað ok þangat um eyjarnar, Fms. vii. 43; um allar sveitir, all over the country, Boll. 362; kunnigt er mér um allt Ísland, Nj. 32; of allan Noreg, Fms. x. 118; um alla Svíþjóð, Ó. H. 17; um allt ríki sitt, Eg. 278; sitja um mitt landit, about the midland, Fms. i. 26; um miðjan skóginn er smáviði, Eg. 580; sjá um alla veröld, Ó. H. 202; kominn um langan veg, come a long way off, Stj. 366, Skv. 8; of lopt ok um lög, Hkv. 1. 21; fátt kom um lengra, farther off, Fb. ii. 303; hárit féll um hana alla, Landn. 151, Fas. i. 244; hárit hékk ofan um bringu, Fas. ii. 518: mikill um herðar, large about the shoulders, broad-shouldered, Nj. 200; þykkr um bóga, þeim manni er beit á of garðinn, Grág. ii. 286; skalat hann verja um bóstað hans, 222; kveðja um þann vetvang, 106; kveðja búa heiman um þann stað, i. 130, 355: liggja um strengi, Ld. 76; or liggja um akkeri, to ride at anchor, Eg. 261, 374, Fms. ii. 5, ix. 45, x. 351.2. of proportion; margir vóru um einn, too many against one, Ld. 156; þar vóru fjórir of einn ( four to one) mót Hákoni, Fms. x. 382; eigi minni liðs-munr, en sex mundi vera um Hákonar mann einn, i. 43; um einn hest vóru tveir menn, two men to each horse, vii. 295; sex menn sé um sáld, Grág. ii. 402: Hrafn var mjök einn um sitt, kept for himself, Fs. 29; malit hefi ek mitt of leiti? Gs. 16.III. off, past, beyond (cp. yfir), with verbs denoting motion; fara … suðr um Stað, Eg. 12; norðr um Stað, Fms. vii. 7; sigla vestr um Bretland, Nj. 281; er þeir kómu fram um Bjarkey, Ó. H. 137; norðr um Jaðar, 182; austan um Foldina, Eg. 81; út um Eldey, Eb. 108; austr um búðina, Nj. 231; ríða um þá þrjá bæi, Grág. i. 432; hann hljóp um þá, ok í fjall upp, passed them by, Landn. 89; sigla svá um oss fram, Orkn. 402; leggja um skut þessu skipi, to pass by this ship, Fms. x. 346; leita langt um skamt fram, Nj. 207 (cp. Lat. quod petis hic est); vaða jörð upp um klaufir, Ld. 336; fram um stafn, Landn. 29; aptr um stafn, Fms. x. 266; honum var úhægt at höggva um bríkina, Sturl. iii. 219; ríða um tún, to pass by a place, Ísl. ii. 252; neðan um sáðlandit, Nj. 82; fara of engi manns, Grág. ii. 277; fara um góð héruð, Landn. 37; ganga upp um bryggjuna, Eg. 195; ganga um stræti, by the road, Korm. 228; róa út um sund, Eg. 385; kominn um langan veg, 410; þeim dropum er renna um þekjuna, Fms. i. 263.2. over, across, along; sá er annan dregr um eldinn, Fms. i. 305; skyldi ganga um gólf at minnum öllum, to cross the flood, Eg. 253; but also to walk up and down the floor, 247; bera öl um eld, to bear the ale across the fire, Fms. vi. 442; slá um þvert skipit, Nj. 44; sigla vestr um haf, Fms. i. 22; ríða vestr um ár, austr um ár, Nj. 10, 99; suðr um sæ, Eg. 288; flytja e-n um haf, Nj. 128; austan um Kjöl, Ó. H.; sunnan um fjall, Fms. x. 3; suðr um fjall, Eg. 476; um þvera stofu, Fms. vi. 440; um þvera búð, Grág. i. 24; um þvert nesit, Fms. xi. 65; um öxl, round or across the shoulder, Ld. 276; um kné sér, across the knee, Eg. 304: the phrase, mér er e-ð um hönd, difficult to lay hand on, hard, not easy; and again, hægt um hönd, giving little trouble, easy to lay hand on; ykkr er þat hægst um hönd, easiest for you, Nj. 25; þegar eg vil er hægt um hönd, heima á Fróni at vera, Núm.; kastaði (the mail) um söðul sinn, across the saddle, Grett. 93 A.IV. with adverbs denoting direction, upp um, út um, niðr um, ofan um, inn um, fram um, with acc. or ellipt.; sær féll út ok inn of nökkvann, Edda 36; loginn stóð inn um ræfrit, Eg. 239; hann var kominn upp um ský, Fms. i. 137; út um bringuna, Ld. 150; hann gékk út of Miðgarð, Edda 35; ganga út um dyrr, Eg. 420; fara út um glugg, Fms. ix. 3; út um glugginn, Ld. 278; láta sér um munn fara, to pass out of the mouth, Háv. 51; ferr orð er um munn líðr, Sturl. i. 207.B. Temp. during, in the course of, cp. Engl. that spring, that summer; um messuna, Fms. x. 109; um þingit, Eg. 765; um sex ár, Stj.; um vetrinn, Eg. 168; of sumarit, Fms. x. 93; um sumarit, Nj. 4; um várit, Eg. 42; um nótt, Grág. i. 115; þat var um nótt, by night, Ld. 152; hann mátti eigi sofa um nætr, Nj. 210; sofa um nóttina, 7; vera þar um nóttina, 252; lengra enn fara megi um dag, in the course of one day, Grág. i. 89; um daginn, for the rest of the day, Ld. 42; um morna, Landn. (in a verse), Ó. H. 44; um nætr sem um daga, by night as well as day, Sks. 20 new Ed.; um allar aldir, Edda; um alla daga, all day long, Skm. 4; um alla sína daga, all his days, Hom. 114; allt um hans æfi, Eg. 268; um aldr, for ever, passim; um tíma, for a while, Mar.; um hríð, um stund, for a while, see stund, hríð; um … sakar, a while, see sök (A. III. 2); um samt, altogether, Sks. 113 B.2. above, beyond; standa um várþing, Grág. i. 103; um hálfan mánuð, Fms. ix. 526, v. l.; um viku, above a week.3. at a point of time, at; hann kom at höllinni um drykkju, Nj. 269; of matmál, at meal time, Grág. i. 261; um dagmál, um náttmál, einnhvern dag um þingit, Ld. 290; eitt hvert sinn um haustið, Nj. 26; þat var of vár, Fms. x. 389; um várit urðu mikil tíðendi, 2; þeir höfðu verit á sundi um daginn, Ld. 130; opt um daga, Edda 39; um daginn, the other day: um þat, when; um þat er þrír vetr eru liðnir, Ld. 146; um þat þessir eru bættir, Eg. 426; um þat lýkr, when the end is there, in the end, Fas. ii. 361; ef ek kom eigi aptr um þat, then, at that time, Fms. ii. 58; um þat er vér erum allir at velli lagðir, Eg. 426; um sinn, once, see sinni B, p. 530; um síðir, at last, see síð (II); um leið, at the same time; hér um bil, about so and so; um allt, of allt, always; Kristinn dóin má um allt sækja, at all times, N. G. L. ii. 154; nokkrum sinnum, ok hefir mér ofallt íllt þótt, Fms. v. 205 (see ávallt, p. 47, col. 2).C. Metaph. usages, of, about, in regard to a thing, Lat. de; halda vörð á um e-t, Eg. ch. 27; annask um e-t, to attend to, Nj. 75, Glúm. 342, Kormak; gefa gaum at um e-t, to give heed to, Ó. H. 215; bera um e-t, dæma um e-t, to bear witness, judge about, Nj. 100; tala um e-t, to speak of, 40; þræta um e-t, to quarrel about; spyrja um e-t, to speer or ask about, 110; göra, yrkja um e-n, Fms. x. 378; halda njósn um e-t, Eg. 72; nefna, búa um mál, Nj. 86; um alla ráða-görð, 101; stefna e-m um e-t, Grág. i. 175, 313, Nj. 87; vera til eptir-máls um e-t, passim; frækinn um allt, in everything, 89; bera gæfu til um e-t, Eg. 76; kappsamr of allt, þeir hyggja þat lög um þat mál, Grág. i. 9; eitt ráð myndi honum um þat sýnask, Nj. 79; kunna hóf at um ágirni sína, Ó. H. 131; þat er um þat átan, er …, N. G. L. i. 19; þau tíðendi er görzk höfðu um ferðir Egils ok stórvirki, Eg. 686; stór úfarar görask of menn þessa, Fms. xi. 151; aumligt er um e-t, Hom. 159 (Ed.); seinkaðisk of svörin, 623. 16; mikit er um fyrirburði slíka, Nj. 119; þá var hvíld á um bardagann, 248; hann telzk undan um förina, Fms. xi. 69; ruðning um kviðinn, Nj.; misfangi um mark, a mistake as to a mark, Grág.; binda um heilt, to bind up a sound limb, Ld. 206: gróa um heilt, to become sound, be healed, Fms. xi. 87, Al. 120; ganga um beina, to attend; leita e-s í um mein hennar, Eg. 565; veita tilkall um arf, Eg.; leita um sættir, grið, Nj. 92; selja laun um liðveizlu, 214: in inscriptions of chapters, um so and so, = Lat. de; um viðrtal Njáls ok Skarphéðins, um misfanga ok um mark, um bæjar bruna, Nj., Grág., Fms.; göra mikit um sik, to make a great fuss, Fb. i. 545; görði mikit um sik ok var sjálfhælinn, Grett. 133 A: vera vel um sik ( of good quality) ok vinsæll, Fms. xi. 118; mey er ok vissa vænsta ok bezt um sik, 104; at hón væri í engum hlut verri um sik, Hkr. ii. 129; sviðr um sik, wise of oneself, Hm. 102; auga blátt ok snart ok vel um sik, Mag. 7; hvárr um sik, each for himself, one by one, Dipl. ii. 11; vér staðfestum þessa articulos hvern um sik ok sér hverja, 13; þykki mér þat undarligt um svá vitran mann, of a man so wise, Eg. 20; var mart vel um hann, he had many good qualities, Rb. 364; þat mátti vera um röskvan mann, Fms. vii. 227.2. ganga um sýslur manna, to go about or upon men’s business, as an overseer. Eg. 2; ganga um beina, to attend, see beini.3. e-m er mikit (ekki) um e-t, to like, dislike; Guðrúnu var lítið um þat … lítið ætla ek þeim um þat bræðrum, at …, Ld. 246, 264, Fms. ii. 81; var honum ekki um Norðmenn, Hkr. i. 128; Þórði kvaðsk ekki vera um manna-setur, Ld. 42; er þér nökkut um ( hast thou any objection?), at vér rannsakim þik ok hús þin, Gísl. 53; sá er mönnum væri meira um, whom people liked more, Fms, ix. 36; ef þór er mikit um ráða-hug við mik, if thou art much bent on it, xi. 4.4. búa um eitt lyndi, to be of one mind, Jb. 396; búa um nægtir, grun, skoll, búa um heilt, see búa (A. II); búa um hvílu, to make a bed; búa um okkr, Nj. 201 (see búa B. I. 2. γ); setjask um kyrt, to settle oneself to rest, take rest, Fas. ii. 530; or sitja um kyrt.II. because of, for, Lat. ob; öfunda e-n um e-t ( invidere a-i a-d), Nj. 168; reiðask um e-t, um hvat reiddusk goðin þá, Bs. i. 22; telja á e-n of e-t, to blame one for a thing, Nj. 52; berja e-n íllyrðum um slikt, 64; lágu margir á hálsi honum þat, Fms. xi. 336; týna aldri um óra sök, Skv. 3. 49; verða útlagr um e-t, to be fined for a transgression, Grág. i. 16; dæmdr fjörbaugs-maðr um spellvirki, 129; maðr vegr mann um konu, if a man slays a person for [ violating] his wife, 61; um sakleysi, without cause, Nj. 106, 270, Bs. i. 19.III. beyond, above; fimm hundruð gólfa ok um ( plus) fjórum togum, Gm. 24; kistan var eigi um vættar höfga, Bs. i. 712; margir fengu eigi hlaupit um röst, Karl. 351; lítið um tuttugu menn, Sturl. i. 183; hann var ekki um tvítugan, Róm. 327; hafa vetr um þrítugt, to be one beyond thirty, i. e. thirty-one, Sturl. i. 183: freq. in mod. usage, hafa tvo um þrítugt ( thirty-two), átta um fertugt ( forty-eight), tvo um fimtugt ( fifty-two), einn um áttrætt ( eighty-one); sá dagr, sem um vikur fullar er í árinu, Rb. 128: at yðr verði þat ekki um afl, beyond your strength, more than one can do, Band. 21 new Ed.; um megn, id., Fms. viii. 62; þetta mál er nökkut þér um megn, vi. 18; kasta steini um megn sér, to overstrain oneself: um of, excessive; þótti mörgum þetta um of, Vígl. 18: um fram (q. v.), beyond; um alla menn fram, above all men, Ld. 20, Fms. v. 343; um alla hluti fram, above all things; um þat fram sem ykkr var lofat, Sks.: um hug; vera e-t um hug, to have no mind for, dislike; ef þér er nökkut um hug á kaupum við oss, Nj. 24.IV. turned over, in exchange; skipta um, snúa um, venda um, see skipta III and snúa A. III.V. over, across; detta, falla um e-t, to stumble over; hverr féll um annan, of heaps of slain. Eg. 24; fÉll bóandinn um hann, Nj. 96; detta um stein, þúfu, to stumble over a stone, mound; glotta um tönn, see tönn.VI. by; draugrinn hafði þokat at Þorsteini um þrjár setur, by three seats, Fb. i. 417; hefja upp of faðm saman, by a fathom, Grág. ii. 336; minka um helming, to decrease by one half; hverr um sik, each by himself, Rétt. 114.VII. about; eiga e-t um at vera, to be troubled about a thing; þeir sögðu honum hvat um var at vera, what it was about, Hrafn. 18; sem engi ótti væri um at vera, no danger, Fms. iv. 57; eiga ekki um at vera, iii. 156; or, eiga um ekki at vera, Gísl. 30; eiga vandræði, fjölskyldi um at vera, Fms. vi. 378, xi. 78; hann segir honum um hvat vera er, what was the matter? Gísl. 36; þann sagði þvílíkt er hann hafði um at vera, Krok.; var fátt um með þeim, they were on cold terms, Nj. 2; var þá ekki lítið um, there was no little fuss about it, Bárð. 174; mikit er um þá maðrinn býr, mart hefir hann að hugsa, a ditty.VIII. ellipt., til marks um, Nj. 56; þykkir honum vænkask um, Fms. xi. 135; þann mála-búnað at hann verðr sekr um, Nj. 88; ef satt skal um tala, 105; mér hefir tvennt um sýnzk, 3; menn ræddu um at vánt væri skip hans, 282; hér má ek vel svara þér um, 33; hann brá dúki um, Fms. x. 382; enda er þá djöfullinn um (about, lurking) at svíkja þann mann, Hom. 159; þannig sem atburðr hefir orðit um, as things have turned out, Fms. xi. 64; ekki er við menn um at eiga, this is no dealing with men (but with trolls or devils), Nj. 97.IX. with adverbs; í hring útan um, all round, Eg. 486; gékk um Veðrit, veered round, changed, Bs. i. 775; ríða um, to ride by, Eg. 748; sigla um, to sail by, Fms. x. 23; er konungr færi norðan ok suðr um, Eg. 53; langt um, far beyond, quite; fljótið var langt um úfært, quite impassable, Nj. 63, 144; þessi veðr eru langt um úfær, Grett. 181 new Ed.; cp. mod. það er langt um betra, by far better; kring-um, all around, see A.V.2. um liðinn, passed by, of time; á þeirri viku er um var liðin, in the past week, Ísl. ii. 332.WITH DAT.A. Local, over, Lat. super; but almost entirely confined to poets, sitja um matborði (of Hkr. iii. 109) = sitja yfir matborði, Fms. viii. 51; um verði, over the table, Hm. 30; sitja of (= yfir) skörðum hlut, Ó. H. 150; sá er tvá húskarla á, ok um sjálfum sér, two house-carles besides himself, Grág. (Kb.) i. 10; um alda sonum, Fm. 16; er ek hafðak veldi of héruðum þessum, Clem. 35; hár söngr of svírum, Hornklofi; nema þér syngi um höfði, Hkv. 2; sitja um sínum ver, Vsp.; er ek sat soltin um Sigurði, Gkv. 2. 11; opin-spjallr um e-u, … þagmælskr um þjóðlygi (dat.), Ad. 1; um styrkum ættar stuðli, 12; ægis-hjálm bar ek um alda sonum, meðan ek um menjum lák, Fm. 16; gól um hánum, Vsp.; úlfr þaut um hræfi, Ó. H. (in a verse); see ‘of,’ prep., p. 462, col. 2, and yfir.B. Of time, by; um dögum, by day, Fms. vi. 98, ix. 48; um nóttum, by night, vii. 166; um haustum, in the autumn, Eb. 216; bæði um haustum ok várum, both in autumn and spring, Sks. 235 B; um sumrum, Fms. vi. 255; um sumrum herjuðu þeir í Noreg, Eb. 3; þakt með ísum um vetrum ok sumrum, both winter and summer, Sks. 181 B; opt um vetnim, Eg. 4; þeir liggja úti hvert sumar, en um vetrum eru þeir heima, Fms. xi. 97. This use with dat. is obsolete in mod. prose. -
20 bord
I sg - bordet, pl - bordeстол мdække bord (et) — накрыва́ть на стол
ved bordet — за столо́м
gå til bords — сади́ться за стол ( обедать)
táge af bordet — убирать со стола
II sg - bordet, pl - bordkoldt bord — холо́дные заку́ски
* * ** * *(et -e) table;( pult, skrivebord) desk;( på mejemaskine) platform;[ bordet]( i kortspil: den blinde) dummy;[ bordet fanger!]( i kortspil) you've put it down!(fig) a bargain is a bargain![ pludselig fangede bordet] suddenly he (, I etc) was caught;[ bordets glæder] the pleasures of the table;[ få hele bordet til at le] make the whole table laugh;(fig: mit anliggende) that's not my pigeon;[ bord og seng] bed and board;(se også II. dække, hæve, II. ren);[ med præp:][ tage af bordet] clear the table, clear away;(fig) the proposal was withdrawn;(fig) the proposal remains on the table;[ efter bordet] after dinner (, supper etc);[ rejse sig (el. gå) fra bordet] leave the table, rise from table;[ gå fra borde](mar) disembark, go ashore;[ sætte lodsen fra borde] drop the pilot;[ før bordet] before dinner (etc);[ slå i bordet], se slå;[ inden borde](mar) on board;[ om bord](mar) on board; aboard;[ gå om bord] go on board,F embark;[ tage om bord] take on board;F embark ( fx embark passengers);[ om bord i (el. på)] aboard, on board ( fx on board the ship);( også) board the ship;[ gå om bord i](= give sig i lag med) tackle ( fx the roast beef), start on ( fxthe new work);[ over bord] overboard;(også fig) throw overboard,F jettison;[ på bordet](også fig) on the table ( fx a new proposal is now on the table);(merk: kontant) cash (down) ( fx £200 cash (down));[ lægge pengene på bordet] pay cash,T pay on the nail;(se også I. kort);[ tage (el. have) en til bords]( ved middagsselskab) take somebody in to dinner;[ gå til bords] go in to dinner (, supper etc);[ hun havde ham til bords] she sat next to him at dinner;[ hvem skal vi give hende til bords?] who shall we put her next to?[ sidde til bords] be (el. sit) at table;[ sætte sig til bords] sit down to dinner (, supper etc);[ under bordet] under the table,(= under måltidet) during dinner (etc);( overtro) touch wood;[ betale penge under bordet] pay money under the table;[ drikke én under bordet] drink somebody under the table;[ ved bordet] at the table,(dvs under måltidet) at table, during dinner (etc);
См. также в других словарях:
slå — 1. den bliver s.et ind over: aflevering fra siden ind i straffesparksfeltet 2. at s. en overlapper (PEl) central mand spiller bolden forbi modstander og skråt ud til kantspiller, der samtidig passerer modstanderen … Sportsjournalistisk dansk ordbog
slåer — slå|er sb., en, e, ne (spiller som skal slå til bolden i fx kricket) … Dansk ordbog
Akkviescere ved — Slå sig til tåls med … Danske encyklopædi
Forslå — Slå til, vare, drøje … Danske encyklopædi
begynne — verb a) to begin (to start, to initiate or take the first step into something.) Jeg begynte nylig å lese Shakespeares verker. b) to begin (to start, to initiate or take the first step into something.) : I just recently started reading… … Wiktionary
Icelandic Coast Guard — Landhelgisgæsla Íslands Active 1920 Country … Wikipedia
Di Derre — ist eine norwegische Popband, die aus den Brüdern Jo Nesbø (Gitarre, Gesang) und Knut Nesbø (Gitarre) sowie Magnus Larsen jr. (Bass) und Espen Stenhammer (Schlagzeug) besteht. Die Gruppe entstand 1992. Die Band bekam 1996 den Gammleng Preis in… … Deutsch Wikipedia
Thun — 1. Allein thon, allein büsst. – Franck, I, 74b. 2. Alles gethan mit bedacht, hat niemand in vnglück bracht. – Gruter, III, 4. Lat.: Praecedat consideratio, et subsequatur operatio. (Chaos, 140.) 3. Alles ge(ver)than vor meinem end macht ein… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
§ 57. Bindestreg — Bindestreg har form som en vandret streg (i typografi kortere end tankestreg) og skrives eller trykkes uden afstand (spatium) til de omgivende orddele. (1) VED ORDDELING Bindestreg bruges ved deling af ord ved linjeskift (se § 15 17). (2) I… … Dansk ordbog
Mann — 1. A blind man may perchance hit the mark. – Tauben und Hühner Zeitung (Berlin 1862), Nr. 6, S. 46. 2. A Mann a Wort oder a Hundsfott. (Ulm.) 3. A Mann wie a Maus ün a Weib wie a Haus is noch nit gleich. (Jüd. deutsch. Warschau.) Will sagen, dass … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
Ludo — Brætspil for traditionelt op til fire spillere. Vinderen er den spiller der først får sine fire brikker i hus , det vil sige fra udgangspositionen og gennem spillepladens felter til en slutposition på pladens midte. Spillebrikkerne flyttes… … Danske encyklopædi
